Ev sahipleri ve kiracılar arasındaki ilişkiler, çoğu zaman bir sözleşme ile düzenlenir ve her iki tarafın da hak ve sorumlulukları kanunlarla belirlenmiştir. Bu hakların bilinmesi, taraflar arasındaki olası uyuşmazlıkları önlemek ve adil bir ilişki kurmak için önemlidir. Türkiye'de bu haklar, büyük ölçüde 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiştir.

Ev Sahiplerinin Hakları

Kira Bedelini Alma Hakkı:

Ev sahipleri, kiracıdan sözleşmeye uygun şekilde belirlenmiş kira bedelini ve varsa yan giderleri (apartman aidatı gibi) talep etme hakkına sahiptir.

Evin Amacına Uygun Kullanımını Talep Etme Hakkı:

Ev sahipleri, kiralanan konutun sözleşmede belirtilen amaca uygun olarak kullanılmasını isteyebilir. Örneğin, konut olarak kiralanan bir yerin ticari faaliyetlerde kullanılmaması gerekmektedir.

Evin Korunması:

Ev sahibi, kiracının evi zarar vermeden kullanmasını talep etme hakkına sahiptir. Kiracının verdiği zararlar, tahliye sırasında talep edilebilir.

Tahliye Hakkı:

Belirli durumlarda ev sahibi, kiracıdan evi tahliye etmesini isteyebilir. Bu durumlar şunlar olabilir:

Kira bedelinin ödenmemesi.

Sözleşmeye aykırı kullanım.

Ev sahibinin veya yakınının evi kullanma ihtiyacı.

Kira Bedelinin Artırılması:

Ev sahipleri, her yıl kanunlarla belirlenen üret artış oranlarını esas alarak kira bedelini artırabilir. Ancak, artış oranı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi'ni (TFE) aşamaz.

Kiracıların Hakları

Konut Dokunulmazlığı:

Kiracı, kiraladığı evi sözleşme süresince dokunulmaz olarak kullanma hakkına sahiptir. Ev sahibi, kiracın izni olmadan eve giremez.

Belirli Bir Süre Kirada Kalma Hakkı:

Kiracı, sözleşme süresince kira şartlarına uygun davrandığı sürece evde kalma hakkına sahiptir. Sözleşme bittiğinde, ev sahibi yenilemek istemiyorsa belirli yasal prosedürlere uymak zorundadır.

Haksız Tahliyeye Karşı Korunma:

Ev sahibi, kiracıyı haksız yere tahliye edemez. Tahliye talepleri ancak mahkeme karıarıyla gerçekleştirilebilir.

Kira Bedeli ve Artış:

Kiracı, sözleşmede belirlenen kira bedelini ve yıllık artış oranlarını bilme hakkına sahiptir. Ev sahibi, keyfi şekilde artış yapamaz.

Bakım ve Onarım:

Kiracı, evde meydana gelen büyük tamirat işlemleri (su tesisatı arızası, çatı süzmesi vb.) için sorumluluğu ev sahibine bildirme hakkına sahiptir. Bu tür durumlarda onarım maliyeti genellikle ev sahibine aittir.

Ortak Sorumluluklar

Sözleşmeye Bağlı Kalma:

Her iki taraf da kira sözleşmesinde belirtilen şartlara uymakla yükümüldür.

Fatura ve Aidatlar:

Kiracı, kendi kullandığı elektrik, su ve doğal gaz gibi hizmetlerin faturasını ödemekle yükümüldür. Ortak giderlerin (apartman aidatları gibi) ödeme süreci, sözleşmede belirtilen şekilde paylaşılır.

Evin Genel Durumu:

Kiracı, evin günlük bakım ve temizlik masraflarından sorumluyken, ev sahibi büyük onarım ve tadilat işlemlerinden sorumludur.